W dniu 4 marca 2025 roku w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” w Warszawie odbyło się posiedzenie Zespołu Trójstronnego ds. Społecznych Warunków Restrukturyzacji Hutnictwa. W porządku obrad przewidziano m.in. przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia, które miało miejsce 5 czerwca 2024 r. Warto przypomnieć, że zgodnie z ustaleniami Stron, spotkania Zespołu powinny odbywać się co najmniej raz na kwartał. Niestety, w praktyce doszło do rocznej przerwy w pracach Zespołu. W międzyczasie zmieniło się trzech ministrów odpowiedzialnych za dialog społeczny. Obecne posiedzenie współprowadził minister Michał Jaros.
Kolejnym punktem obrad była analiza aktualnej sytuacji polskiego hutnictwa oraz omówienie propozycji działań naprawczych. Wśród poruszonych kwestii znalazły się m.in.:
- rosnące koszty produkcji,
- konieczność parametryzacji opłaty jakościowej według modelu stosowanego przy opłacie mocowej,
- postulaty skrócenia terminu wypłaty środków oraz wprowadzenia zaliczkowych rekompensat kosztów pośrednich dla sektorów energochłonnych,
- propozycja wprowadzenia maksymalnej ceny pomostowej dla przemysłu energochłonnego (poniżej 60 EUR/MWh) w formie jednostronnych kontraktów różnicowych,
- ograniczenie eksportu złomu stalowego z UE,
- presja związana z napływem taniego importu spoza Unii Europejskiej,
- wyzwania wynikające z transformacji klimatycznej, spadek popytu na stal oraz narastające problemy społeczne, w tym zwolnienia pracowników.
W pierwszej części spotkania omówiono ogólną kondycję przemysłu hutniczego w Polsce. Prezentację na ten temat przedstawił prezes HIPH, kol. Mirosław Motyka, który porównał produkcję polskiego hutnictwa z danymi europejskimi i światowymi. Jego wystąpienie uzupełnił Jerzy Kozicz, były prezes CMC Zawiercie.
W kolejnej części odbyła się szeroka dyskusja z udziałem członków Zespołu i zaproszonych ekspertów. Strona społeczna przypomniała przedstawicielom rządu, co wydarzyło się w sektorze hutniczym w ciągu ostatniego roku – wskazano m.in. na problemy likwidowanych zakładów i zwolnienia związane z ograniczeniem produkcji. Tylko na przełomie 2024 roku branżę opuściło bezpowrotnie ok. 1500 pracowników z likwidowanych walcowni rur i linii produkcyjnych, w tym m.in. z naszej Koksowni oraz AM Tubular.
Związkowcy ostro skrytykowali dotychczasowe działania rządu – a właściwie ich brak – oraz wskazali na bierność kolejnych ministrów mających wpływ na sytuację przemysłu ciężkiego. Minister Michał Jaros starał się aktywnie włączać przedstawicieli resortów do rozmowy, jednak udzielane odpowiedzi i brak realnych działań tylko pogłębiały frustrację członków Zespołu. Strona społeczna jednoznacznie ostrzegła, że czas na reakcję się kończy – jeśli sytuacja się nie poprawi, należy spodziewać się szerokich protestów. Jak podkreślano: obecnie walczymy już nie tylko o miejsca pracy, lecz o przyszłość całej polskiej gospodarki. W tym zakresie deklarujemy współpracę z pracodawcami, mimo różnic zdań w niektórych kwestiach pracowniczych.
Na zakończenie posiedzenia minister Michał Jaros otrzymał dwa oficjalne stanowiska.
Pierwsze dotyczyło potrzeby skonsolidowania rozproszonych kompetencji związanych z hutnictwem – obecny podział zadań między różne ministerstwa prowadzi bowiem do paraliżu decyzyjnego. Strona społeczna postuluje utworzenie jednego ośrodka odpowiedzialnego za całość spraw legislacyjnych i strategicznych dla branży.
Drugie stanowisko odnosiło się do konieczności pilnego wdrożenia rozwiązań umożliwiających:
- reparametryzację opłaty jakościowej według modelu opłaty mocowej,
- przyspieszenie wypłat rekompensat kosztów pośrednich CO₂ za 2024 r. (analogicznie jak miało to miejsce w 2020 r.),
- wprowadzenie systemu zaliczek wzorowanego na rozwiązaniach obowiązujących w innych krajach UE.
Minister Michał Jaros – współprzewodniczący Zespołu – przyznał, że sytuacja w polskim przemyśle hutniczym jest poważna. Zadeklarował gotowość do współpracy z rządem oraz zaangażowanie w wypracowanie skutecznych rozwiązań. Ustalono również, że kolejne posiedzenie Zespołu Trójstronnego powinno się odbyć na początku drugiego kwartału bieżącego roku.