11 listopada 1918 roku Polska, po 123 latach zaborów, odzyskała niepodległość. To wydarzenie, które na zawsze zmieniło bieg historii naszego kraju. Odzyskanie Niepodległości było efektem nie tylko zbrojnych zmagań, ale także determinacji i woli narodu, który pragnął żyć w wolnym kraju. W okresie niewoli, mimo trudności, społeczeństwo polskie nie zapomniało o swojej tożsamości narodowej. Wartości takie jak język, kultura i tradycje były starannie pielęgnowane, by w dniu odzyskania niepodległości spełniły się marzenia pokoleń Polaków, którzy walczyli o swoją tożsamość i suwerenność.
Na początku XX wieku Polska nie istniała jako państwo na mapie Europy – była podzielona między trzy potężne mocarstwa – Rosję, Austro-Węgry i Prusy. Sytuacja międzynarodowa zmieniła się jednak w momencie wybuchu I wojny światowej, kiedy państwa zaborcze znalazły się po przeciwnych stronach konfliktu. Wzajemne osłabienie mocarstw dało Polakom szansę na ponowne zjednoczenie i wywalczenie niepodległości.
Już w pierwszych dniach wojny Polacy zaczęli organizować się militarnie. Józef Piłsudski, lider frakcji niepodległościowej, stanął na czele Legionów Polskich walczących po stronie państw centralnych (Niemiec i Austro-Węgier), ale jednocześnie działał na rzecz suwerenności Polski i nie pozwalał na całkowite podporządkowanie się interesom państw zaborczych. W ciągu roku Legiony rozrosły się do trzech brygad, liczących 20-25 tysięcy żołnierzy, które walczyły na różnych frontach.
Ważnym momentem w historii był tzw. „kryzys przysięgowy” w 1917 roku, gdy Piłsudski odmówił złożenia przysięgi lojalności wobec Niemiec i został internowany w Magdeburgu. Jego symboliczny opór podkreślił dążenie Polaków do pełnej, niepodległej Polski, a nie tylko państwa satelickiego zależnego od innych mocarstw. Tymczasem Roman Dmowski, lider Narodowej Demokracji, prowadził intensywną dyplomację na Zachodzie, szczególnie w Paryżu, przekonując aliantów o słuszności odbudowy niepodległej Polski.
Gdy wojna zbliżała się ku końcowi, a Austro-Węgry ulegały rozpadowi, Polacy przystąpili do rozbrajania okupantów i tworzenia niezależnych instytucji państwowych. Uwolniony przez Niemców Józef Piłsudski przybył do Warszawy 10 listopada 1918 roku. Dzień później Rada Regencyjna przekazała mu pełnię władzy cywilnej i wojskowej, co oznaczało początek nowego etapu w historii Polski.
Polska po 1918 roku nie miała jednak od razu jasno ustalonych granic. Proces scalania ziem był żmudny i wymagał walk, a niektóre regiony były przedmiotem spornym aż do 1921 roku. W tym okresie dochodziło do licznych konfliktów z sąsiadami, w tym z Ukraińcami o Lwów, Litwinami o Wilno oraz bolszewikami, co zaowocowało wojną polsko-bolszewicką, zakończoną zwycięstwem Polaków w 1920 roku podczas Bitwy Warszawskiej, zwanej też „Cudem nad Wisłą”. Dopiero Traktat Ryski w 1921 roku ustalił wschodnią granicę Polski i formalnie zakończył stan wojny z Rosją Radziecką.
Święto Niepodległości, które obchodzimy 11 listopada, to nie tylko wspomnienie historycznych wydarzeń i bohaterów, którzy walczyli o wolną Polskę, ale też moment refleksji nad tym, co oznacza wolność dziś.
Współczesne pokolenie cieszy się swobodą wyrażania myśli, wyboru i działania – warto przypominać młodym ludziom, że te wartości nie są dane raz na zawsze. Żyjemy w czasach pełnych wyzwań: od globalnych konfliktów po zmiany klimatyczne i dynamiczne transformacje społeczne. W tym kontekście wolność nabiera dodatkowego znaczenia – jest nie tylko przywilejem, ale też zobowiązaniem do odpowiedzialności.
Dbałość o wolność to także troska o wzajemne zrozumienie, dialog i poszanowanie różnorodności. To świadomość, że każdy z nas ma wpływ na kształtowanie rzeczywistości, w której żyjemy. Dlatego świętując Dzień Niepodległości, warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić, jak my sami możemy przyczynić się do tego, by Polska pozostała miejscem otwartym, bezpiecznym i pełnym nadziei na lepszą przyszłość.
Niech 11 listopada będzie dla nas przypomnieniem o sile jedności i determinacji w dążeniu do wolności. To także okazja do refleksji nad tym, jak ważne jest aktywne uczestnictwo w życiu społecznym oraz troska o naszą wspólnotę. Wolność to dar, który należy pielęgnować każdego dnia.
